Rijksbegroting 2025: subsidies voor verduurzaming

Subsidies voor duurzame energieproductie

Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE)

De SDE++ is een belangrijke subsidie voor het grootschalig opwekken van duurzame energie. De huidige aanvraagronde loopt nog tot en met 10 oktober 2024. Voor de SDE++ ronde van 2025 wordt nagedacht over verschillende veranderingen:

• het toevoegen van drie nieuwe categorieën voor de ‘elektrificatie’ van de industrie: thermische opslag hoge temperatuurwarmte, de proces-geïntegreerde warmtepomp, en een categorie voor waterstofproductie via elektrolyse (op basis van een ‘power purchase agreement’)
• een herbezinning op technologieën als zonnepanelen en wind op land (zie onder andere dit pdf-rapport) met als doel een ‘evenwichtigere’ verdeling van kosten en opbrengsten tussen overheid en het bedrijfsleven
• verdere verbeteringen op basis van opgedane ervaringen (zoals de evaluatie 2020-2022) en een dit jaar nog te verschijnen advies over de uitdagingen bij de toepassing van de regeling, en over hoe de SDE++ in de toekomst moet worden ingevuld.

Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI)

2025 wordt het startjaar van de langverwachte NIKI-regeling. Dit wordt een nieuwe investeringssubsidie voor klimaattechnologieën die niet in aanmerking komen voor de SDE++ (vanwege hun vaak alternatieve of unieke karakter). Denk aan bijvoorbeeld elektrisch kraken, groene chemie, elektrificatie, duurzame grondstoffenproductie of circulaire projecten. Belangrijke kanttekening: de NIKI steunt alleen grote projecten, met een steunbehoefte vanaf 50 miljoen euro.

Investeringssubsidie Maakindustrie Klimaatneutrale Economie (IMKE)

De IMKE is een recente subsidie met een vrij kleine doelgroep. De regeling wil zorgen voor meer productiecapaciteit voor drie duurzame producten: zonnepanelen, batterijen en elektrolyse-installaties. De IMKE wordt eind 2024 en begin 2025 opengesteld voor aanvragen. Nieuwe rondes na 2025 zijn onwaarschijnlijk, want de IMKE is bedoeld als kortlopende steunregeling.

Laagdrempelige regelingen voor verduurzaming

Ondernemers met duurzaamheidsinvesteringen kunnen steeds beter hun weg vinden naar twee langlopende fiscale regelingen: de Energie-Investeringsaftrek (EIA) en de Milieu-Investeringsaftrek (MIA\Vamil). Beide regelingen lopen in elk geval nog door tot eind 2028. De nieuwe lijsten met subsidiabele investeringen voor het jaar 2025 worden waarschijnlijk weer rond eind december bekendgemaakt.

Ook de Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) biedt relatief laagdrempelige subsidies voor zakelijke investeringen in zonneboilers, warmtepompen en kleine windturbines (niet meer voor zonnepanelen). De regeling loopt nog tot 2030 en krijgt voor het jaar 2025 een subsidiebudget van ruim 578 miljoen euro.

De ‘Salderingsregeling’ voor kleinverbruikers met zonnepanelen komt met ingang van 2027 te vervallen. Waarschijnlijk start er dan wel een andere regeling waarbij energiebedrijven een redelijke vergoeding geven voor ‘teruggeleverde’ zonnestroom.

Tenslotte start binnenkort een nieuw miljoenenfonds voor mkb’s die hun bedrijf willen verduurzamen. Het gaat daarbij om laagdrempelige ‘duurzaamheidsleningen’ tot 50.000 euro. De leningen kunnen vanaf 1 oktober 2024 worden aangevraagd bij stichting Qredits. De financiering komt mede uit het Klimaatfonds.

Innovaties binnen de energiesector

Veel belangrijke subsidieregelingen voor de energiesector maken al jarenlang onderdeel uit van de Topsector-energieprogramma (TSE). Het gaat daarbij om een brede verzameling subsidieregelingen met namen als DEI+, MOOI, VEKI en EKOO. Het eerdere HER+ programma is gestopt en wordt vervolgd via de MOOI en DEI+. Hieronder gaan we kort in op de meest in het oog springende TSE-programma’s:

Demonstratieregeling Energie-en Klimaatinnovatie (DEI+)

Het TSE-programma DEI+ is gericht op het financieren van innovatieve pilots en demonstratieprojecten op het gebied van milieu en klimaat. Die kunnen gericht zijn op thema’s als hernieuwbare energieproductie, flexibilisering van het energiesysteem, energie-efficiëntie, circulaire economie, CCUS-technologie, lokale energie-infrastructuur, maar ook de transitie naar een ‘aardgasvrije gebouwde omgeving’ en de transitie naar een circulaire economie. Ook in 2025 is een openstelling voorzien.

Naast deze standaardthema’s gaat de DEI+ zich in 2025 ook richten op het uitvoeren van Klimaatfonds-projecten. Het zal daarbij gaan om (pilots/demonstratieprojecten) op het gebied van E-fuels, vergassing, biopyrolyse, productie van synthetische en Alcohol-to-Jet biobrandstoffen voor de luchtvaart, circulaire plastics, lage temperatuur geothermie, en projecten voor de demonstratie van midden- en lange-termijn-opslag van elektriciteit.

Enkele andere TSE-programma’s: MOOI, VEKI en Industriestudies

De VEKI (Versnelde Klimaatinvesteringen in de Industrie) is een subsidieregeling voor industriebedrijven die willen verduurzamen. Deze loopt al sinds 2019 en heeft een brede doelgroep, met zowel mkb’s als grotere bedrijven in alle industriële bedrijfstakken. De aanvraagronde van april 2024 loopt tot 31 januari 2025 (zolang het budget reikt). De begroting gaat uit van voortzetting in 2025 en verder. Mogelijk zal de evaluatie van 2024 nog zorgen voor enkele aanpassingen in de regeling.

Het programma TSE-industriestudies is interessant voor bedrijven die een haalbaarheidsstudie willen uitvoeren, ter voorbereiding op een pilot, demonstratieproject of de implementatie van een innovatieve CO₂-reducerende technologie in de industrie. De aanvraagronde van 2024 loopt nog door tot 31 maart 2025. Daarna volgen mogelijk nieuwe rondes voor 2025-2026 (met middelen uit het klimaatfonds).

Het MOOI-programma (Missiegedreven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie) werkt met tweejaarlijkse aanvraagrondes. In 2025 komt er in elk geval geen reguliere ronde meer (die was al in 2024). Maar: mogelijk komt er wel een bijzondere MOOI-openstelling, rondom een nog te bepalen specifiek thema.

Tenslotte EKOO, een relatief nieuwe paraplu-benaming voor een verzameling kleinere TSE-onderdelen. EKOO wordt soms genoemd als een ‘kleinere variant’ van het MOOI-programma (dat veel hoogdrempeliger is en mikt op stevige consortia). EKOO krijgt in 2025 weer openstellingen voor onderdelen als verduurzaming industrie, duurzame elektriciteitsopwekking en verduurzaming van de gebouwde omgeving.

Circulaire economie en duurzame industrie

Nederland streeft naar een volledig circulaire economie in het jaar 2050. De afgelopen jaren zijn daarvoor verschillende subsidieregelingen in het leven geroepen. We doen hier een kleine greep:

• de Subsidie Circulaire Ketenprojecten richt zich sinds 2020 via jaarlijkse subsidierondes op het ‘circulair’ maken van product- en materiaalketens.
• De regeling ‘Circulair Implementeren en Opschalen’ (CIO) is een subsidie waarover al jarenlang is nagedacht. De aanvraagronde start waarschijnlijk in december 2024.
• Ook de plasticverwerkende industrie moet ‘circulair’ worden. Zomer 2024 ging een nieuwe meerjaren-subsidieprogramma van start voor het tijdvak 2024-2030.
• Pilots en demonstratieprojecten gericht op circulaire economie en hergebruik van reststromen worden gesteund via de (hierboven beschreven) DEI+ subsidieregeling. In 2024 ging een apart onderdeel van start, speciaal voor ‘kleinere’ projecten tussen de 50.000 en 3 miljoen euro. Ook dit programma ‘DEI+ CE’ wordt in 2025 voortgezet.

Subsidies voor duurzame mobiliteit

Dit thema lijkt een mooie afsluiting van dit artikel. Want het aantal subsidieregelingen op het gebied van duurzaam vervoer en elektrisch rijden is de afgelopen tijd fors toegenomen. We noemen kort enkele belangrijke veranderingen:

• De SEBA-subsidie voor elektrische bestelwagens stopt na 2024.
• De SEPP-subsidie voor elektrische auto’s van particulieren stopt na 2024.
• De Walstroom-subsidie (voor zeehavens) krijgt ook in 2025 weer een openstelling.
• De LiT-subsidie voor een duurzamere luchtvaart: nieuwe rondes in 2025 t/m 2027.
• De AanZET-subsidie voor ‘schone’ trucks loopt ook na 2024 door (de aanvraagronde van 2025 start op 7 januari 2025).
• De SSEB-subsidie voor schone bouwmachines loopt na 2024 nog twee jaar door (de aanvraagronde van 2025 start op 4 maart 2025).
• De nieuwe SPULA-subsidie voor elektrische laadpunten (op publieke locaties en alleen voor zwaar vervoer) gaat open voor aanvragers op 1 oktober 2024.
• De nieuwe SPRILA-subsidie voor elektrische laad-infra (op private locaties) gaat open voor aanvragen op 24 september 2024 en zal lopen tot en met 2028.

Hoe nu verder?

De komende tijd zal de Tweede Kamer druk debatteren over de kabinetsplannen en bijbehorende budgetten. Daarna worden de voorgenomen wijzigingen uitgewerkt tot nieuwe subsidieregelingen en aanvraagrondes. Wij houden u op de hoogte via onze websites en onze wekelijkse subsidienieuwsbrief (schrijf u in voor een gratis abonnement). Zit u met subsidie-gerelateerde vragen die niet kunnen wachten? Maak dan gebruik van het contactformulier hieronder. De experts van PNO zijn u graag van dienst!