Kabinet lanceert Nationaal Groeifonds van 20 miljard

Achtergrond Nationaal Groeifonds

Op Prinsjesdag vorig jaar kondigde het kabinet de oprichting van een ‘mega-investeringsfonds’ aan. De feitelijke oprichting van het fonds heeft veel voeten in de aarde gehad. Van een oorspronkelijke omvang tot wel 50 miljard euro heeft het groeifonds de komende vijf jaar een budget van ‘slechts’ 20 miljard euro. Het fonds vloeit voort uit de eind vorig jaar verschenen groeistrategie waarin het kabinet constateert dat er aanleiding is voor extra investeringen, van incidentele en niet-reguliere aard, om het verdienvermogen te versterken.

Met het fonds zet het kabinet in op versterking van de economie op de lange termijn, naast de corona-steunmaatregelen die de economie op korte termijn ondersteunen. Investeringen in het verdienvermogen op de lange termijn ondersteunen ook de economie op de korte termijn. Juist in crisistijden als deze is het van belang dat de overheid investeert in een aantrekkelijk ondernemers- en vestigingsklimaat. Met als doel het behouden van welvaart én het hoofd bieden aan uitdagingen als vergrijzing, klimaatverandering en een lagere groei van de productiviteit.

Welke projecten komen in aanmerking?

Met het Nationaal Groeifonds richt het kabinet zich op publieke investeringen die bijdragen aan het verdienvermogen van Nederland. Het is bedoeld voor investeringsprojecten van minimaal 30 miljoen euro op het terrein van:

• kennisontwikkeling
• research & development (R&D) en innovatie en
• infrastructuur.

Helaas kunnen geïnteresseerde partijen voorlopig nog geen aanvraag indienen. Op dit moment zijn er al voldoende concrete kansen voor investeringen die bijdragen aan het vergroten van het verdienvermogen. Het kabinet kiest er daarom voor om geen brede uitvraag voor projecten te doen en deze kabinetsperiode al zelf enkele goed uitgewerkte projecten voor te dragen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om een verlenging van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam, een snelle treinverbinding naar Groningen of investeringen in de waterstofinfrastructuur.

Hoe werkt het Nationaal Groeifonds?

Het kabinet wil het aanvraag- en beoordelingsproces van een Groeifonds-aanvraag als volgt inrichten:

1. Indiening van het voorstel: Ondernemers, (mkb-) bedrijven, kennisinstellingen en andere partijen, zoals decentrale overheden, spelen een belangrijke rol bij het aandragen van investeringsvoorstellen. Uiteindelijk dient het ministerie dat over een specifiek onderwerp gaat, een voorstel formeel in. Het is de bedoeling dat partijen in de toekomst ook direct een voorstel kunnen indienen. Daarvoor moet dan wel eerst een aparte subsidieregeling komen met een subsidieplafond.
2. Screening door fondsbeheerders: De fondsbeheerders, de ministers van Financiën en Economische Zaken en Klimaat, toetsen of een voorstel aan de voorwaarden voldoet, zoals:
   • een uitgewerkt plan met onderbouwing van de kosten, de bijdrage aan het verdienvermogen (bbp-effect), andere maatschappelijke kosten en baten, en de uitvoerbaarheid
   • een project heeft een minimumomvang van 30 miljoen euro
   • het voorstel moet passen binnen de investeringsterreinen
   • het is additioneel aan bestaande publieke investeringen
   • het gaat om niet-reguliere, niet-structurele uitgaven.
3. Advies door een onafhankelijke commissie: Een onafhankelijke commissie van onder andere wetenschappers en mensen uit het bedrijfsleven toetsen voorstellen op onder meer:
   • het effect op de groei van de Nederlandse economie
   • de maatschappelijke baten en lasten
4. Besluit door het kabinet: Met het zwaarwegende advies van de commissie op zak is het uiteindelijk het kabinet dat op voordracht van de fondsbeheerders een besluit neemt.
5. Bekendmaking op Staat van de Economie: Tijdens de jaarlijkse Staat van de Economie presenteren de ministers van Economische Zaken en Klimaat en Financiën de projecten die via het Groeifonds (mede) gefinancierd worden.

Verhouding Nationaal Groeifonds en Invest-NL

Het Nationaal Groeifonds en Invest-NL zijn complementair aan elkaar. Het fonds heeft een ander doel dan Invest-NL want het geeft geen generieke publieke financiering aan private bedrijven. Het richt zich vooral op investeringen met een publiek belang voor een beter verdienvermogen voor Nederland, maar met onvoldoende privaat rendement. Wanneer financiering door marktfalen niet tot stand komt, kunnen rendabele bedrijven en projecten die zich richten op maatschappelijke transitie-opgaven en groei terecht bij Invest-NL. Invest-NL verstrekt overigens geen subsidies, maar richt zich op projectontwikkeling en het investeren in ondernemingen.

Meer weten?

De experts van PNO kunnen u bijstaan in het vormgeven van uw langetermijnstrategie en de financiering daarvan. Bel 088-838 13 81 of stuur een bericht: