Horizon Europe belicht: Cluster 5 Climate, Energy and Mobility (1)

Wat is het doel van Cluster 5 Climate, Energy and Mobility?

Cluster 5 ‘Climate, Energy and Mobility’ is met een budget van 15,35 miljard euro het een na grootste qua omvang. Om alle onderwerpen zo goed mogelijk te belichten, beperken we ons in dit artikel vooral tot ‘Climate and Energy. Het doel van Cluster 5 Climate, Energy and Mobility is:

• versnellen van de tweeledige groene en digitale transitie en bijbehorende transformatie van de economie om in 2050 klimaatneutraliteit in Europa te bereiken.  Hiervoor is het noodzakelijk dat de overgang naar broeikasgasneutraliteit van de energie- en de mobiliteitssectoren uiterlijk in 2050 is gerealiseerd.
• van Europa de eerste digitaal geleide circulaire, klimaatneutrale en duurzame economie maken door de transformatie van haar mobiliteits-, energie-, bouw- en productiesystemen.

Welke structuur heeft Cluster 5?

Om bij te dragen aan bovengenoemde doelstellingen, zet cluster 5 in op het  realiseren van een aantal specifieke verwachte effecten (‘expected impacts’). In de structuur van het werkprogramma heeft de Commissie elk specifiek verwacht effect omgezet in een bestemming (‘destination’). Deze bestemmingen zijn de volgende:

1. Klimaatwetenschappen en antwoorden voor de transformatie naar klimaatneutraliteit
2. Sectoroverschrijdende oplossingen voor de klimaattransitie
3. Duurzame, zekere en concurrerende energievoorziening
4. Efficiënt, duurzaam en inclusief energiegebruik
5. Schone en concurrerende oplossingen voor alle vervoerswijzen
6. Veilig en veerkrachtig vervoer en slimme mobiliteitsdiensten voor passagiers en goederen

Focus op klimaat en energie

De bestemmingen die we in dit artikel behandelen richten zich op de thema’s klimaat en energie. De meest interessante zijn daarbij:

Bestemming 2: Sectoroverschrijdende oplossingen voor de klimaattransitie

Er zijn diverse subsidieoproepen (‘calls for proposals’) waarbij de volgende onderwerpen (’topics’) centraal staan:

• Bevorderen van een Europees ecosysteem van wereldklasse voor onderzoek en innovatie inzake batterijen in de gehele waardeketen op basis van duurzame trajecten: Batteries Partnership. Het gaat hierbij onder meer om verbetering van de technologische prestaties van materialen, celontwerp en fabricage.
• Bereiken van een grotere efficiëntie van de Europese steden en gemeenschappen op het gebied van energie, gebruik van hulpbronnen, mobiliteitspatronen en algemene duurzaamheid. Het gaat hierbij onder meer om verbeterde lucht- en waterkwaliteit; veerkracht van de energievoorziening; intelligente mobiliteit en logistiek; leefbaarheid en toegankelijkheid van steden; publieke gezondheid; comfortabele betaalbare nul-uitstoot-woningen.
• Vergemakkelijken van de transformatie naar een klimaatneutrale samenleving door burgers effectiever te betrekken en in staat te stellen deel te nemen aan de transitie. Het gaat hierbij onder meer om een beter begrip van de maatschappelijke gevolgen van de klimaatovergang; co-creatie van effectievere beleidsinterventies; meer maatschappelijk draagvlak voor transitiebeleid en -programma’s met betrokkenheid van degenen die er het meest mee te maken hebben.
• Stimuleren van de ontwikkeling van opkomende technologieën met een groot potentieel om broeikasgasvrije/negatieve broeikasgasemissies te realiseren in energie en vervoer. Het gaat hierbij onder meer om de opkomst van onverwachte technologieën die een broeikasgasuitstoot van nul/negatief in energie en vervoer mogelijk maken; ontwikkeling van technologieën met een hoog risico en een hoog rendement om de overgang naar een broeikasgasneutrale Europese economie mogelijk te maken.

Afhankelijk van het onderwerp ligt de hoogte van de subsidie tussen de 2 miljoen en 15 miljoen euro. De subsidieoproepen gaan open op 15 april 2021 en de eerste deadlines zijn op 19 oktober 2021.

Bestemming 3: Duurzame, zekere en concurrerende energievoorziening

Er zijn diverse subsidieoproepen (‘calls for proposals’) waarbij de volgende onderwerpen (’topics’) centraal staan:

• Bevordering van het mondiale leiderschap van Europa op het gebied van betaalbare, veilige en duurzame technologieën voor hernieuwbare energie. Het gaat hierbij onder meer om het schoner, veiliger en concurrerender maken van de energievoorziening door het stimuleren van de kostenefficiëntie en betrouwbaarheid van een brede portfolio van hernieuwbare energieoplossingen.
• Energiesystemen, -netwerken en -opslag. Het gaat hierbij onder meer om verbetering van de flexibiliteit en veerkracht van het systeem; de sleutelrol van burgers en gemeenschappen: sociale aanvaarding; verbeterde energieopslag-technologieën; stimuleren van de Europese markt voor nieuwe energiediensten en bedrijfsmodellen; effectievere en efficiëntere oplossingen voor het transport van off-shore energie.
• Afvangen, benutten en opslaan van koolstof (CCUS). Het gaat hierbij onder meer om de versnelde uitrol van de infrastructuur voor CCUS-hubs en clusters; het updaten van gezaghebbende kennis over het verbinden van industriële CO₂-bronnen met potentiële opslaglocaties; bewezen haalbaarheid van de integratie van CO₂-afvang, -opslag en -gebruik in industriële installaties en demonstratie ervan op industriële schaal; lagere kosten van CCUS; adequate kaders voor meting, bewaking en verificatie.

Afhankelijk van het onderwerp ligt de hoogte van de subsidie tussen de 1 miljoen en 20 miljoen euro. De subsidieoproepen gaan open op 15 april 2021 en de eerste deadlines zijn op 26 augustus 2021.

Bestemming 4: Efficiënt, duurzaam en inclusief energiegebruik

Er zijn diverse subsidieoproepen (‘calls for proposals’) waarbij de volgende onderwerpen (’topics’) centraal staan:

• Technologische en sociaaleconomische doorbraken voor het bereiken van klimaatneutraliteit en de transitie naar nulvervuiling van het gebouwenbestand tegen 2050, op basis van inclusieve en mensgerichte Onderzoeksactiviteiten & Innovatie
• Meer energie-efficiëntie in de industrie en vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen door de industrie door terugwinning, opwaardering en/of omzetting van overtollige industriële (afval)warmte en door elektrificatie van warmteopwekking.

Afhankelijk van het onderwerp ligt de hoogte van de subsidie tussen de 3 miljoen en 14 miljoen euro. De subsidieoproepen gaan open op 15 april 2021 en de eerste deadlines zijn op 19 oktober 2021.

Meer weten?

Wij volgen de ontwikkelingen binnen Horizon Europe op de voet en informeren u meteen zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn. Volgende week in deze artikelserie: Cluster 5 Climate, Energy and Mobility (2).

Met bijna duizend ingediende projecten en een slagingspercentage van ruim twee keer het marktgemiddelde in Horizon 2020, zijn we u in het Horizon Europe programma ook weer graag van dienst. Heeft u vragen over Horizon Europe in het algemeen of Cluster 5 in het bijzonder? Meld u hieronder aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte. Of neem direct contact op met de chemie- of energie-experts van PNO. Bel 088-838 13 81 of stuur een bericht: